Door: Marcel van Hooijdonk
Ontstekingshaarden in de hersenen van mensen met MS zijn laat in het ziektebeloop veel actiever dan werd gedacht. Dit concludeert een team van hersenwetenschappers onder leiding van Inge Huitinga van het Nederlands Herseninstituut op basis van onderzoek met hersenweefsel dat na overlijden is gedoneerd aan de Nederlandse Hersenbank. Deze ontdekking, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Acta Neuropathologica, biedt nieuw perspectief voor prognosebepaling en ontwikkeling van therapieën voor mensen met gevorderde MS.
“Onze resultaten veranderen het huidige inzicht in MS,” zegt Huitinga. Tot voor kort werd er aangenomen dat de ontstekingsactiviteit bij een langere duur van de ziekte sterk afnam. Uit het onderzoek is echter gebleken dat laat in de ziekte de MS-ontstekingen veel actiever zijn dan op basis van eerder onderzoek werd aangenomen.
MS-patiënten die een ernstiger beloop van de ziekte hadden, hebben op het moment van overlijden ook meer van deze actieve ontstekingen. Bovendien blijken mannen met MS meer van deze actieve ontstekingen te hebben dan vrouwen met MS. Dit verklaart waarom de ziekte bij mannen vaak ernstiger verloopt dan bij vrouwen.
Ontstekingsactiviteit beter zichtbaar maken
Met financiële steun van de VriendenLoterij en Stichting MS Research heeft de Nederlandse Hersenbank voor MS (NHB-MS) hersenen van ruim 180 hersendonoren met MS onderzocht op aantallen en activiteit van MS-ontstekingen en dit gerelateerd aan het ziektebeloop van de donoren.
Huitinga: “Het is nu noodzakelijk om scantechnieken te optimaliseren om de activiteit van ontstekingshaarden in MS zichtbaar te maken. Zo kan worden vastgesteld of het beloop van de ziekte tijdens leven ook daadwerkelijk samenhangt met de activiteit van de ontstekingen”. Dit zal naar verwachting een betere prognosebepaling en ontwikkeling van therapieën gericht op deze MS-ontstekingen mogelijk maken.
Dit onderzoek toont het grote belang aan van het bestuderen van hersenweefsel van mensen na overlijden om te achterhalen wat er verandert op cel en molecuul niveau in relatie tot hersenziekten zoals MS.
Bij mensen met MS ontstaan ontstekingen in de hersenen waarin myeline, de isolerende laag om de zenuwuitlopers, wordt afgebroken. Zonder deze isolatie kunnen zenuwcellen niet met elkaar communiceren. Als gevolg hiervan raken belangrijke functies als lopen, voelen, praten en denken verstoord. Het ziektebeloop is zeer verschillend tussen patiënten en slecht voorspelbaar. Er is op dit moment geen genezing mogelijk.
De Nederlandse Hersenbank
De Nederlandse Hersenbank (NHB) verzamelt goed gedocumenteerd hersenweefsel na overlijden van hersendonoren die zich bij leven registreren voor wetenschappelijke onderzoeksprojecten wereldwijd. De NHB-MS is een project binnen de NHB dat zich speciaal richt op multiple sclerose. De NHB is onderdeel van het Nederlands Herseninstituut, een instituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Het verricht fundamenteel en strategisch wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de neurowetenschappen.